شهر تاریخی پترا - اردن - تعطیلات رو

کلمه پترا به زبان یونانی به معنی صخره است و چون این شهر باستانی تماماً در سنگ (صخره) کنده شده است آنرا پترا نامیده اند. نام قدیم این شهر سلع بود، یعنی صخره، رومیان نامش را به زبان خودشان ترجمه کرده اند.

پترا شهری تاریخی در کشور پادشاهی اردن است که پایتخت حکومت باستانی نَبَطی ها بود. این شهر باستانی در 262 کیلومتری جنوب شهر عمّان پایتخت اردن و در غرب راه اصلی بین این شهر و بندر عقبه واقع شده است.

پترا پایتخت حکومتی مقتدر بود که با جسارت هر چه تمامتر اجازه عبور از آن دره سنگی عمیق را به متجاوزین نمی داد و به خصوص در برابر قدرت امپراتوری رم باستان ایستادگی می کرد.

از قرن چهارم تا قرن دوم پیش از میلاد به مدت 200 سال پترا پایتخت پادشاهی نبطی ها بود. در این دوران پترا به اوج شکوفایی و تمدن خود رسید.

تاریخ نویسان درباره نبطی ها می نویسند که این قوم به احتمال زیاد از عربستان جنوبی برخاسته و به مرور زمان راه به خاورمیانه برده بود. اینان جمعیتی نزدیک به 10 هزار نفر را تشکیل می دادند که به صورت بادیه نشینی در صحرای ارا باح پراکنده بودند.

نبطی ها صحرا را وطن خود می نامیدند و با شجاعت بسیار از آزادی و امنیت آن پاسداری می کردند. به همین جهت بازرگانان علاقه مند بودند که کاروان خود را از این صحرای امن عبور دهند و از چشمه موسی آب بنوشند و از آن بازدید نمایند.

رفته رفته پترا راه تجاری و بازرگانی بسیار با اهمیتی شد که سوریه را به دریای سرخ و هندوستان را به خلیج فارس و مدیترانه مربوط می کرد. این موقعیت به حکمرانان پترا امکان داد تا پایتخت خود را تبدیل به مرکز مهم داد و ستد ادویه , عاج هندی , بخور عربی , ابریشم چینی , طلای مصری و فلفل فینیقی نمایند.

به این ترتیب نبطی های چادر نشین و صحرا گرد تبدیل به شهرنشینانی شدند که در قصرهایی ساخته شده در دل تخته سنگها و صخره های عظیم زندگی می کردند و پایتخت آنها , پترا ,از زیبا ترین و تماشایی ترین شهرهای دنیای باستان بود .خاتمه حکومت نَبَطی ها ، شکوه خیره نماینده پترا و آوازه ثروت آن پایان امپراتوری رم را به طمع تصرف آن انداخت و در سال 106 بعد از میلاد ترابا نوس امپراطور رم یکی از سرداران خود را با لشکری عظیم روانه وادی موسی کرد. با پیروزی رومیان، پترا جزئی از امپراطوری رم شد و یک دوره دیگر از عظمت را طی کرد. این شهر به تدریج رو می شد و اندک اندک خصوصیات فرهنگ نبطی از آن رخت بربست.

بیرون آمدن از دست رومیان

در سال 636 میلادی عربها توانستند شهر پترا را از نفود رومی ها برهانند. ساکنان پترا پس از آن به کشاورزی اشتغال ورزیدند. اما زلزله ای که در سالهای 746 و 748 به این شهر وارد آمد، ساکنان پترا را وادار نمود تا به مناطق اطراف کوچ نمایند. آثار این شهر باستانی همچون دُّری در کوه می درخشد و یادگاری از دوران نَبَطی هاست که بسیار تماشایی است.

در اوایل قرن نوزدهم میلادی (سال 1812) یک مسافر سوییسی به نام لودویک بورکهارت در حالی که با نام مستعار شیخ ابراهیم راهی مکه بود تا بتواند شهر مقدس مسلمانان را مشاهده کند نظرش به شهر سنگی پترا جلب شد. او در بازگشت از دنیاگردی خود نوشت : در میان صحرایی بی حفاظ که هیچ مسافری بدان پای نمی گذارد , در اعماق وادی موسی یکی از شگفت انگیزترین آثار هنری باستان با خصوصیات باور نکردنی وجود دارد.

این گزارش باعث شد که مسافران دیگری نیز راه بورکهارت را طی نماینددر سال 1893 یک هنرمند نقاش به نام دیوید رابرتز به پترا رفت و آثاری زیبا و گویا از این شهر سنگی تهیه کرد که نام پترا را بر سر زبانها انداخت.

چنین بود که پترا دوباره به دنیا آمد و به عنوان یکی از جاذبه های توریستی خاورمیانه درهای خود را به سوی مردم دنیا گشود

اما پترا در خطر نابودی است. طوفاهای شن , افزایش رسوب نمک در سنگها و باران های موسمی به بناهای سنگی پترا آسیب می زنند و این یادگار برجسته بشری را پیوسته در معرض خطر نابودی قرار می دهند.

پترا در فهرست میراث فرهنگی دنیا واقع شده است و جزء یکی از عجایب هفتگانه جدید قرار گرفته است و به عنوان گنجینه ای بسیار با ارزش به ثبت رسیده است. به این علت کوشش همه جانبه ای صورت می گیرد تا از نابودی نجات یابد. اما عوامل فرسایش و تاثیرات شدید آنها هر کوششی را با دشواری روبه رو می سازد.

کنترل مسافران و رفت و آمد توریستها به آسانی ممکن نیست. مردمی که به تماشای پترا می آیند خود عاملی برای ویرانتر شدن پترا هستنددر بررسیهای باستانشناسی انواع چسب ها را که بتواند به استحکام سنگها یاری کند و در مقابل آب غیر قابل نفوذ باشند به کار گرفته اند.

جهت وزش باد و میزان قدرت تخریبی آن در منطقه پترا اندازه گیری شده است ، برای کنترل مسافران و محدود کردن عده بازدید نمایند گان , تدبیرهایی از سوی وزارت دنیاگردی و دانشگاه یرموک (کشور اردن) و سازمان آثار باستانی در ایالات متحده امریکا اجرا شده است

با وجود این پترا همچنان در خطر است و این پایتخت سرخ رنگ ساخته شده در دل سنگ به دست مردمی که قرنهاست به فراموشی سپرده شده اند , اینک با شتاب هر چه تمامتر در حال فروپاشی است