خبرنگاران رخ نمایی دستکند سامن به روی گردشگران - تعطیلات رو

با وجود اینکه طبق گفته کارشناسان هنوز قسمت محدود و در حد یک پانزدهم دستکند سامن کاوش شده، اما مجموعه ای بکر و دست نخورده برای گردشگران است که می تواند اقتصاد این منطقه را با حضور گردشگران داخلی و خارجی متحول کند.

گرچه وعده های مسوولان میراث فرهنگی که قول داده بودند مرحله نخست طرح گردشگری شهر زیرزمینی سامن برای بازدیدها مهیا شود، به درازا کشید و هنوز وعده آنان روی زمین مانده، اما با تمام کش و قوس های ایجاد شده در راستا این طرح عظیم گردشگری، گویی سال جاری پایان انتظار گردشگران برای ورود به این مجموعه تاریخی است.

این در حالیست که با وجود قرار دریافت شهر زیرزمینی سامن در اولویت های بالای میراث فرهنگی، اما نبود اعتبار همواره عظیمترین چالش این دستکند بوده و مسوولان مربوطه برای اخذ اعتبارات همواره در راستا پایتخت در رفت و آمد هستند تا شاید بتوانند مابقی طرح گردشگری این مجموعه را که کمتر از 20 درصد است را با جذب اعتبار تکمیل کنند.

طبق گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان تا به امروز بیش از یک و نیم میلیارد تومان برای تملک ساختمان ورودی شهر زیرزمینی به منظور ساماندهی ورودی دستکند، ساخت و بازسازی این ساختمان، بازسازی مجموعه و ادامه کاوش آن هزینه شده و یکی از اولویت های سازمان برای جذب اعتبار است.

گرچه علی مالمیر معتقد است برای افتتاح مرحله نخست طرح گردشگری شهر زیرزمینی سامن باید به صورت مشارکتی، جامعه محلی این شهر به ویژه شهرداری و شورای اسلامی شهر سامن به طور جد وارد عمل شوند و برای آزادسازی عرصه این مجموعه تلاش کنند و امکان کاوش برای مراحل بعدی مهیا شود.

شهر زیرزمینی سامن؛ شکوفایی اقتصاد جامعه محلی

با این اوصاف مدیر پایگاه دستکند سامن خبر از بازگشایی مجموعه در سال جاری داده و آن را یکی از اولویت های اداره کل میراث فرهنگی استان همدان عنوان کرده است.

علی خاکسار در این باره گفت: مجموعه آثار معماری دستکند زیرزمینی سامن در شهر کوچکی به نام سامن در جنوب شهرستان ملایر قرار گرفته است و یکی از آثار مهم تاریخی استان است.

وی اضافه کرد: این اثر در بستری از سنگ گرانیت به صورت دستکند ایجاد شده و تمام مجموعه در زیر معابر، منازل و ساختمان های اداری واقع شده که بین سه تا پنج هکتار وسعت دارد.

معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان با اشاره به کاوش های اجرا شده در این مجموعه بیان نمود: این کاوش های باستان شناسی از سال 1386 شروع شد و تا به امروز 6 فصل برنامه پژوهشی شامل شناسایی، پاک سازی، کاوش و پی گردی در کارگاه هایی در نقاط مختلف شهر و با فواصل متغیر از هم اجرا شده که دستاوردهای بسیار ارزشمندی همچون شناسایی بیش از 80 فضای کوچک و عظیم که با راهروهای متعددی به هم ارتباط دارند، به همراه داشته است.

خاکسار ادامه داد: یکی از ویژگی های این مجموعه وجود تدفین ها و بقایای انسانی متعدد در کف فضاها است که با مطالعات انسان شناسی اجرا شده، ویژگی های جنسیتی، سنین مرگ و تا حدودی مشخصه های نژادی و علل مرگ شناسایی شده است.

مدیر پایگاه دستکند سامن دومین ویژگی این شهر زیرزمینی را قرار دریافت این مجموعه در بستری از سنگ گرانیت بیان نمود و گفت: ایجاد مجموعه ای به این گستردگی در دوره های تاریخی، نیازمند تکنولوژی و ابزارهای بسیار پیشرفته ای بوده که سازندگان این مجموعه از آن بهره مند بوده اند.

خاکسار ادامه داد: این شهر زیرزمینی دارای ارزش های هنری، معماری و فناورانه منحصر به فردی است که در صورت بازگشایی آن به روی علاقه مندان و گردشگران، می تواند مورد توجه قرار گرفته و در راستای شعار سال منجر به جهش تولید و شکوفایی اقتصاد جامعه محلی، مهاجرت معکوس، سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال شود.

او یادآور شد: به همین منظور طرح ساماندهی، حفظ و احیای مجموعه دستکند سامن تهیه شده و با اولویت های مشخص شده بخش هایی نیز اجرا شده است.

معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان بیان نمود: این طرح شامل بازسازی، ساماندهی و تثبیت ساختار سنگی مجموعه، بازسازی، حفاظت و تثبیت اسکلت ها و بقایای استخوانی انسانی، بازسازی و احیای ورودی اصلی مجموعه، طراحی و ساخت ویترین های مناسب برای نمایش تدفین های و اشیای مکشوفه، طراحی و اجرای نورپردازی مجموعه است.

خاکسار گفت: بازگشایی مجموعه در سال جاری از اولویت های اداره کل میراث فرهنگی استان است و به تازگی نیز مرحله جدید بازسازی و ساماندهی مجموعه به منظور آماده سازی برای بهره برداری شروع شده است.

وی گفت: این اقدامات با بهره گیری از اعتبارات ابلاغی دفتر امور پایگاه های وزارت میراث فرهنگی با حدود 200 میلیون تومان شروع شده است.

مدیر پایگاه دستکند سامن ادامه داد: برنامه بازسازیی فعلی شامل پاکسازی و تخلیه آوار و خاک های مازاد فضاهای داخلی، ساماندهی ورودی اصلی مجموعه، بازسازی و اجرای سقف تخریب شده بر اثر بارندگی های اوایل سال جاری، احیای راه دسترسی خروجی مجموعه و کف سازی و بهسازی راستاها برای بازدیدکنندگان است.

تکمیل طرح گردشگری دستکند سامن نیازمند 300 میلیون تومان اعتبار

حدود 13 سال است که از کشف دستکند سامن آن هم به صورت اتفاقی در سال 1384 و در جریان حفاری های فیبر نوری شرکت مخابرات می گذرد و با وجود 6 فصل کاوش در این مجموعه، ظرفیتی نهفته و ناشناخته هنوز در درون این شهر زیرزمینی پنهان است و ادامه کاوش ها و گردشگرپذیر شدن آن تحولی عظیم در رونق اقتصادی، اشتغال و صنعت گردشگری استان ایجاد خواهد کرد.

در حالیکه فرماندار ویژه ملایر تکمیل شهر زیرزمینی سامن را یکی از ضرورت های سند راهبردی توسعه این شهرستان و یکی از طرح های اقتصاد مقاومتی در سال جهش تولید قرار داده و بر این باور است که با اجرا و تکمیل چنین طرح های ارزشمندی، ملایر می تواند از معبر گردشگری به مقصد گردشگری تبدیل شود.

با این وجود تمام هم و غم مسوولان میراث فرهنگی استان همدان و ملایر و مدیران محلی شهر سامن گردشگرپذیر شدن این مجموعه و جلوگیری از تخریب و آسیب های احتاقتصادی به آن است تا بتوان این اثر مهم تاریخی را که در 27 فروردین سال 1387 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید، حفظ کرد و این بستر ناب گردشگری روی خوش خود را به گردشگران در نقاط مهم جهان نشان دهد.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز به خبرنگاران گفت: مجموعه دستکند سامن جزء طرح های سند راهبردی توسعه شهرستان و از اولویت های میراث فرهنگی برای افتتاح است.

ابراهیم جلیلی با بیان اینکه نه از ردیف ملی و نه استانی اعتباری به این مجموعه اختصاص داده نشده بیان نمود: سال جاری اعتباری حدود 150 میلیون تومان از ردیف اعتبار ملی به صورت اوراق 1401 به شهر زیرزمینی سامن اختصاص داده شد که اقدامات لازم همچون ترمیم فضای داخلی با همین مبلغ شروع شده است.

وی گفت: تکمیل و بهره برداری از مرحله نخست طرح گردشگری دستکند سامن حداقل 300 میلیون تومان اعتبار نیاز دارد و باید از اعتبارات سال جاری شهرستان به آن اختصاص داده شود.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر گفت: در حال حاضر طرح دستکند سامن فعال است و در حال پیگیری برای اخذ اعتبارات ملی و استانی برای تکمیل طرح گردشگری این مجموعه هستیم.

جلیلی ادامه داد: بر اثر بارندگی های سال جاری بخشی از سقف شهر زیرزمینی سامن ریخت که در حال بازسازی فضای داخلی، قسمت پوششی سقف و پاک سازی قنات مرتبط با این مجموعه و جابجایی تیرهای برق هستیم.

وی تاکید کرد: تکمیل ورودی و خروجی مرحله نخست طرح گردشگری دستکند سامن و ساختمان پایگاه به عنوان یک اولویت مهم، اعتبار می خواهد و در صورت تامین اعتبار سال جاری این مجموعه گردشگرپذیر می شود.