پنهان کردن آلودگی ها زیر فرش
به گزارش تعطیلات رو، اگر به فرایند خاموشی ها به طور دقیق نگاه شود و آن را در کنار آلودگی های هوا در تهران و کلان شهرها قرار دهیم، شاهد سلسله اتفاقاتی خواهیم بود که نشان دهنده عدم وجود رویکردهای سیستمی در نحوه نگاه ما در حوزه های مختلف زیرساختی و زیربنایی است. اگر در خاطرتان مانده باشد بعد از مطرح شدن بحث آلودگی های هوای تهران و کلان شهرها، ابتدا از سوی مسوولان به موضوع بنزین و کاهش کیفیت بنزین اشاره شد. اما هرگز معین نشد که این دلیل واقعی است یا توجیهی است که برای پنهان کردن سوءمدیریت های مدیریتی و تقنینی و... ارایه می شود.
در مرحله بعد به تعداد زیاد خودرو ها و مشکل سیستم حمل و نقل عمومی اشاره شد و بعد تئوری هایی درخصوص مسائل موتورخانه ها طرح شد. تئوری بعد متوجه منطقه 22 تهران بود و در کل دامنه وسیعی از این موارد ردیف شدند بدون اینکه پشت این رویکردها، فرایند منطقی خاصی و تحلیل معقولی وجود داشته باشد. در واقع هرگز جواب روشن و درخوری به ابهامات داده نشد. در انگلستان و اساسا کشورهای توسعه یافته، وقتی ادعاهایی درخصوص موضوعاتی که به نوعی به سلامت یا معیشت عمومی ارتباط دارد، مطرح می شود، بلافاصله کمیته ای حقیقت یاب با حضور افراد مرجع، متخصص و کارشناس شکل می گیرد که این افراد اقدام به ارایه گزارش های مستقلی درخصوص مسائل عمومی می کنند. یک چنین ضرورت هایی در اقتصاد ایران هرگز به طور جدی مورد توجه قرار نمی گیرد و هرگز به عطش جامعه برای پاسخگویی به ابهامات توجهی نمی شود.
پرسش کلیدی آن است که آیا در اقتصاد ایران اتفاقاتی که از نوع حوادثی چون کمبود برق و مساله آلودگی ها و سوخت مازوت رخ نمی دهد؟ در اقتصاد هم یک چنین حوادثی به کرات رخ می دهد، اما چون فرایند بروز مسائل در اقتصاد تدریجی است و ممکن است مستقیما با جان مردم سر و کار نداشته باشد، (هر چند به صورت تدریجی با مسائل حیاتی اجتماعی در ارتباط است) چندان به آن توجه نمی شود. یکی از موارد که من اسم آنها را زیر فرش کردن مسائل می گذارم، عدم توجه به تاثیرات بنیادین تحریم ها در اقتصاد ایران است. این فقدان توجه باعث شده تا اقتصاد ایران به مرور با انباشت مسائل روبه رو شود، به گونه ای که زخم های ناسور تاثیر بسیار منفی در اقتصاد ایران گذاشته شود.
نمونه عینی این نوع مسائل در حوزه کلان پولی، کسری بودجه، توسعه پایه پولی، عدم رشد اقتصادی به دلیل تحریم ها و... است که روی هم تلنبار شده یا به عبارت دیگر زیر فرش کتمان شده است. آیا این موارد، روشن نبوده است؟ چرا بررسی تحلیلی رویکرد کارشناسان اقتصادی دلسوز نشان می دهد که به طور مستمر تحلیلگران به این خطرات اشاره کرده اند و درخصوص آن تذکار داده اند. اما هرگز جواب روشنی از سوی مسوولان و تصمیم سازان به آنها داده نشده است. همان طور که مسوولان تصور می کردند کتمان موضوعاتی چون آلودگی هوای تهران و عدم سرمایه گذاری در زیرساخت های صنعت برق و... ممکن است مشکل را حل نماید در حوزه های کلان اقتصادی هم تصمیم سازان تصور می کنند، انکار مسائل تحریمی و ارتباطی و... می تواند آنها را حل نماید.
اما واقعیت نشان می دهد که انکار مسائل هرگز باعث حل مسائل نخواهد شد، همان طور که هوای تهران با فرافکنی و تحلیل های اشتباه بهبود پیدا نمی کند. مسوولان باید بدانند همان طور که جارو کردن زباله های خانه به زیر فرش و پنهان کردن آنها باعث پاکیزگی محل زندگی افراد نمی شود، بدون رویکرد واقع بینانه و درک شرایط عینی نمی توانند مسائل اقتصادی، مدیریتی و معیشتی مردم را حل کنند. حل مسائلی مثل کاهش شکاف طبقاتی، مقابله با فقر مطلق، بیکاری و... نیازمند سرمایه گذاری های پایدار، جذب سرمایه و فناوری های به روز و اساسا حل مشکل تحریم ها است. خاموشی های تهران شاید نخستین نشانه از مسائل زیربنایی باشد که اقتصاد ایران طی سال های تحریم به آنها دچار شده اند. نشانه هایی که قبلا فعالان اقتصادی و صاحبان تولید نسبت به بروز و ظهور آنها هشدار داده اند، اما هرگز توجهی به آنها نشده است.
منبع: اتاق بازرگانی ایران