4 استارتاپ پیروز ایرانی در حوزه بلاکچین - تعطیلات رو

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

آیا در ایران هم فناوری بلاک چین وجود دارد؟ ما در این مطلب ابتدا به شما خواهیم گفت بلاک چین چیست و چه کاری انجام می دهد و چند استارتاپ ایرانی این حوزه را به شما معرفی خواهیم کرد.

بلاک چین یعنی چه؟

بلاک چین از دو کلمه Block و Chain تشکیل شده است. بلاک به معنای بلوک یا بخش است و Chain هم همان زنجیر یا شبکه است. در حقیقت وقتی از بلاکچین صحبت می کنیم در خصوص شبکه بلاک چین صحبت می کنیم. با یک مثال ساده این شبکه بلاک چین را شرح می دهیم:

فرض کنید 100 خانواده داخل یک شهر زندگی می نمایند. این افراد فقط می توانند کالاها را با هم مبادله نمایند. مثلا اگر می خواهند شکر بخرند باید به طرف مقابل شیر یا چیز دیگری بفروشند. آن ها برای مبادله کالا به یک فرد مراجعه می نمایند تا این کار را انجام دهد و این مبادله را در جایی ثبت کند. این چیزی است که ما هر روز در بانک، کتابخانه و یا جاهای دیگر می بینیم. این سیستم قدیمی است.

سیستم بلاک چین تفاوت دارد. شما احتیاجی به یک واسطه ندارید. شما شیر را مستقیم با شکر مبادله می کنید و تمام 100 خانواده ای که در شهر هستند از این مبادله باخبر می شوند. در حقیقت خود افراد به عنوان یک سیستم اطلاعاتی عمل می نمایند. احتیاجی به بانک وجود ندارد. بانک یک سیستم متمرکز است اما با بلاکچین تمام افراد تبدیل به یک سیستم اطلاعات می شوند.

این سیستم دو مزیت مهم دارد:

• اگر کسی بخواهد شیر بخرد حالا دقیقا می داند از چه کسی باید بخرد و چه کسی قیمت مناسب تری دارد.
• اگر کسی بخواهد کتابی را از کتابخانه امانت بگیرد می داند که کتاب را چه کسانی خوانده اند و یا اگر در کتابخانه موجود نیست از چه کسی می تواند بگیرد.

این یک شبکه بلاک چین ساده است. در جهانی مدرن و با تکنولوژی های جدید تمام این اطلاعات به شیوه ای دیگر زندگی انسان ها را تغییر می دهند.

مثلا وقتی تمام افراد سیستم اطلاعاتی هستند هیچ کلاهبرداری صورت نمی گیرد. چون تمام اطلاعات در اختیار تمام افراد هستند و فرد خاطی به راحتی از سیستم حذف می گردد و مردم دیگر با او معامله نمی نمایند. رشوه و سایر موارد اتفاق نمی افتد و تمام افراد در یک بستر سالم داد و ستد می نمایند.

یک مثال ساده از بلاکچین نقشه های ترافیکی هستند. هر کسی در هر خیابانی حضور دارد به عنوان یک سیگنال برای بقیه ارسال می گردد (اسم شخص ارسال نمی گردد و تنها حضور او تعیین است.) در این حالت اگر شما بخواهید از خیابانی عبور کنید اول چک می کنید که تعداد ماشین های خیابان چقدر است و سرعت حرکت هر کدام را هم می بینید. می دانید که آیا در این نقطه ترافیک وجود دارد یا نه.

به عبارت ساده تر بلاکچین یک بایگانی برای ثبت اطلاعات است. ما همین الان هم سیستم بایگانی در تمام کشورها داریم اما حالا وقت آن رسیده که این سیستم بایگانی به شکلی جدید و به صورت غیرمتمرکز ارائه گردد. این چیزی است که ما از فناوری بلاکچین انتظار داریم.

یک مثال زنده از قدرت بلاک چین

ویروس کرونا تمام کشورهای جهان را مختل نموده است اما کره جنوبی به یاری فناوری بلاک چین نرخ رشد این بیماری در کشورش را به طرز جالبی کنترل کرد. آن ها اطلاعات کاربران و مکان های آلوده و رفت و آمد کاربران را به عنوان سیگنال ها و بلوک های آنلاین در نظر می گرفتند. هر کس یک شناسه دارد و عبور و مرور او کنترل می گردد. مثلا اگر یک نفر اخیرا از مرکز خرید آلوده خرید نموده باشد تمام مردم می دانند که ممکن است مبتلا باشد. جاهای آلوده به صورت آنلاین به روز می شوند. حتی جایگاه های اتوبوس که احتمالا آلوده هستند در سیستم نرم افزاری غیرمتمرکز نشان داده می شوند و نرخ ابتلای افراد به شدت کاهش پیدا نموده است. این قدرت فناوری بلاک چین است.

استارتاپ های ایرانی حوزه بلاک چین

بلاکچین در ایران آنطور که باید رشده ننموده است. تنها چیزهایی که ما می بینیم به ارزهای دیجیتال مربوط می شوند و سایر حوزه ها غافل مانده اند که البته قانو ن ها و مسائل اطلاعاتی در ایران اجازه ایجاد سیستم های غیرمتمرکز را نمی دهند. اما چندین استارت آپ در سال های اخیر فعالیت هایی در این زمینه داشته اند که تا حد زیادی پیروزیت آمیز بوده اند. در ادامه چند مورد را به شما معرفی خواهیم کرد.

1. والکس

والکس بازار خرید و فروش بیت کوین است. البته سایر ارزهای مجازی هم در آن رد و بدل می شوند. هم حکم کیف پول را دارد و هم مطابق با سیستم امنیتی بیت کوین عمل می نماید. معاملات زیادی هم به صورت لحظه ای در این سیستم انجام می شوند.

والکس به صورت حرفه ای در این زمینه کار می نماید و تمام نمودارها و چارت های مورداحتیاج را هم در اختیار کاربران قرار می دهد. این استارت آپ در شهر تهران و زیر نظر دانشگاه شریف فعالیت می نماید. هدف این استارت آپ حذف کلاهبرداری و توزیع عادلانه سود بدون احتیاج به واسطه است و تا حد زیادی در این زمینه پیروز عمل نموده است.

2. مسافرز

خارج از حوزه بیت کوین هم استارتاپ های ایرانی فعالیت خوبی دارند اما همچنان به حوزه اقتصادی مرتبط هستند. مسافررز یک سیستم دریافت ارز در مقصد است. فرقی ندارد که شما در کدام کشور هستید می توانید ریال پرداخت کنید و در مقصد ارز موردنظرتان را دریافت کنید. در این سیستم هم صرافان داخلی و خارجی حضور دارند و هم کاربران عادی و مسافران می توانند در آن ثبت نام نمایند. با هر درخواست تمام صرافان و حتی کاربران می توانند درخواست های شما را ببینند و در مقصد موردنظر ارز در اختیار شما قرار بدهند.

البته احتیاجی به مراجعه حضوری نیست. کاربران می توانند ارز را در کیف پول مجازی شان داشته باشند و در هر لحظه آن را به کارت اعتباری شان اضافه نمایند. مسافرز یک شبکه غیرمتمرکز بین مسافران و صرافان است. البته همچنان نقش واسطه در آن حذف نشده است اما به عنوان یک استارت آپ حوزه فین تک توانسته است این ارتباط غیرمتمرکز را در ابعاد کوچکی پیاده کند.

3. لوکان

Locon در حوزه ترافیک شهری فعالیت دارد. سرویس راستایابی و ناوبری که بیشتر با نام Ride Sharing شناخته می گردد می تواند به عنوان یک سیستم غیرمتمرکز عمل کند. فرض کنید شما قصد دارید از یک شهر به شهر دیگری بروید و ماشین هایی هم هستند که قرار است این راستا را بروند شما از این طریق می توانید این ماشین ها را پیدا کنید. اشتباه نکنید. این سیستم مثل تاکسی های آنلاین نیست. ممکن است حتی هزینه ای هم گرفته نگردد.

این استارتاپ می تواند تعداد ماشین های تک سرنشین را کمتر کند و مشکل آلودگی هوا و ترافیک شهری هم تا حد خوبی حل می گردد. جالب اینجاست که اطلاعات در اختیار تمام افراد عضو قرار دارند و خطرات این سفر هم به مراتب کمتر است.

این استارتاپ سیستم اقتصادی خودش را هم پیاده سازی نموده است و کوین Locoin را با 6.2 میلیارد توکن عرضه نموده است که می تواند یک رقیب خوب برای سایر ارزهای مجازی باشد. لوکان به عنوان اولین سیستم بلاک چین Location Based در ایران آغاز به فعالیت نموده است. سیستم های متمرکز مکان محور مسائل زیادی دارند که نوع غیرمتمرکز آن می تواند این مسائل را رفع کند.

4. IBL

IBL یا آزمایشگاه بلاک چین ایران به عنوان یک مرکز رشد و تحقیق فناوری بلاکچین در دانشگاه شریف آغاز به کار کرد. کار این مجموعه بیشتر در حوزه پژوهش و تحقیق و اجرای پروژه های بلاک چین است. بهترین اساتید دانشگاه شریف و سایر دانشگاه های ایران و جهان در این مجموعه حضور دارند.

این مجموعه پروژه های حوزه اینترنت اشیا و همچنین رمزارزها را اجرا نموده است و رویدادهای مختلفی را در دانشگاه های مختلف ایران برگزار نموده است. این مجموعه پویا آماده همکاری با مجموعه های مختلف است و تیم های بلاک چین در سراسر ایران می توانند با این مجموعه ارتباط داشته باشند و ایده های خود را اجرایی سازند. این استارتاپ با حضور اساتید و فعالان این حوزه می تواند نقش مهمی در گسترش بلاک چین و بکارگیری آن در ایران داشته باشد.

چرا فناوری بلاک چین در ایران مثل سایر کشورهای پیشرفته نیست؟

دلایل مختلفی وجود دارد. افراد زیادی فکر می نمایند دلیل آن عدم سرمایه گذاری در این حوزه است. اما این دیدگاه اشتباه است. باید گفت که سرمایه گذاری در این حوزه در سال های اخیر بسیار زیاد بوده است اما عوامل زیادی باعث شده اند تا این فعالیت ها به نتیجه نرسد. چند مورد را به اختصار خواهیم گفت:

• وجود رگولاتوری و قوانین سفت و سخت در کسب و کارهای جدید: به طور کلی در ایران با هر چیز جدیدی مخالفت می گردد. نظام قانون مندی در این حوزه وجود ندارد. هر چند بلاکچین اصولا نباید با هیچ قانونی محدود گردد. یکی از اصلی ترین دلایل همین قانون مند کردن فعالیت هاست. بیت کوین به عنوان سیستم غیرمتمرکز تحت نظارت هیچ دولتی نیست و همچنان در امنیت کامل رد و بدل می گردد.
• زوم کردن روی حوزه رمزارزها: بسیاری از کسب و کارها نمی دانند هدف بلاک چین چیست و دقیقا چه کاری انجام می دهد. به همین دلیل بلاک چین را برابر با بیت کوین و رمزارزها می دانند در حالی که بیت کوین یک فناوری است. مثل اینترنت، مثل موتور ماشین، مثل برنامه نویسی. بلاک چین یک مفهوم است و باید این مفهوم به صورت واضح پی گرفته گردد.
• تحقیق و توسعه در کار نیست: ما عادت نموده ایم که سال ها از جهان عقب باشیم. بیشتر کسب و کارها فکر می نمایند حتما باید استارتاپ های عظیم در جهان به نتایج قابل قبول برسند تا وارد این حوزه شوند. این تفکر باعث شده است که چندان رغبتی در این حوزه وجود نداشته باشد. هر چند استارتاپ های فعال هم وجود دارند که ما قدردان آن ها هستیم و امیدواریم که کوشش هایشان نتیجه بدهد.

حالا که می دانید بلاک چین یعنی چه و شبکه بلاکچین چگونه جهان را تغییر می دهد می توانید حتی مثال های زیادی را در خانه و در مقیاس کوچکتر و حتی بدون احتیاج به تکنولوژی پیشرفته اجرا کنید. امیدواریم استارتاپ های ایرانی زیادی وارد این حوزه شوند و به نتایج پیروزیت آمیزی دست پیدا نمایند.