بورسیت چیست و چگونه درمان میشود؟ - تعطیلات رو

بورسیت

در بدن انسان به هنگام حرکت مفاصل، بافت هایی مانند تاندون ها، لیگامان ها، عضلات و پوست بر روی استخوان حرکت می کنند. بورس ها (bursae) ، کیسه های کوچک و حاوی مایع می باشند که اطراف استخوان ها قرار داشته و مانند بالشتک عمل نموده و لغزش سطوح بر روی یکدیگر را تسهیل می کنند.

بیش از 140 بورس در بدن انسان وجود دارد، که هر یک مانند بالشتکی کوچک حاوی مقداری مایع بوده و بین استخوان و بافت های نرم قرار گرفته اند. هر بورس از یک پوشش به نام غشاء سینویال تشکیل شده است که به صورت یک لایه نازک بوده و سلول های آن، مایع داخل بورس که مایع سینویال نام دارد را می سازند.

از جمله منطقه های که بورس ها در آنجا قرار دارند می توان به اطراف مفاصل شانه، آرنج، لگن و زانو اشاره کرد.

بورسیت شرایط دردناکی است که بعلت تحریک و یا ایجاد التهاب در بورس، ایجاد می شود . در هنگام التهاب، خونرسانی به ناحیه مبتلا افزایش می یاید که باعث ایجاد درد و تورم می شود . معمولا بورسیت در اطراف مفاصل شانه­، آرنج، لگن و یا زانو اتفاق می­افتد، اگرچه در سایر منطقه ها مانند اطراف پاشنه و هم چنین قاعده انگشت شست پا نیز مشاهده می شود.1

علل ابتلا به بورس

برخی از علل بورسیت عبارتند از:

ضربه خوردن

وارد آمدن ضربه به بورس باعث بروز بورسیت التهابی ناشی از آسیب دیدگی های مکرر یا ضربه مستقیم می شود.

بورسیت مزمن

شایع ترین علت ابتلا به بورسیت مزمن، ضربات جزئی است که ممکن است به بورس شانه (ساب دلتوئید) به علت انجام حرکات مکرر مانند پرتاب توپ بیسبال است. یک مثال دیگر در خصوص بورسیت مزمن، بورسیت کشک زانو (در جلوی زانو) است که به علت زانو زدن طولانی مدت یا مکرر روی سطوح سخت یا سایش زانو به زمین یا فرش ایجاد می شود.

بورسیت حاد

ضربه مستقیم (مانند خوردن تصادفی و ناگهانی زانو به میز) می تواند باعث نشت خون در بورس شود. این ضربه باعث بروز التهاب دردناک و تورم می شود.

عفونت

بورسی که نزدیک به سطح پوست باشد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری عفونت های باکتریایی به نام بورسیت عفونی است. عموماً باکتری های استافیلوکوس آرئوس یا استافیلوکوس اپیدرمیس باعث ابتلا به بورسیت عفونی یا سپتیک می شوند. افراد مبتلا به دیابت، برخی بیماری های کلیوی و افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها به علت مصرف برخی داروهای کورتیزونی (درمان های استروئیدی) ضعیف شده است و آنهایی که روی بورس دچار زخم هستند بیشتر در معرض ابتلا به بورسیت عفونی یا سپتیک هستند. حدود 85 درصد از بیماران مبتلا به بورسیت سپتیک را مردان تشکیل می دهند.

بیماری های روماتیسمی

افراد مبتلا به برخی بیماری های روماتیسمی مانند نقرس نیز ممکن است به علت تجمع کریستال ها دچار بورسیت شوند. زمانی که کریستال ها در بورس شکل می گیرند، باعث التهاب و در نتیجه ابتلا به بورسیت می شوند.2

علائم بورسیت کدامند؟

درد (به خصوص هنگام لمس ناحیه ملتهب)

تورم و قرمزی ناحیه درگیر

خشکی مفصل

راه رفتن سخت به ویژه در بورسیت لگن و اطراف پاشنه پا (رتروکالکانئال)

نوشته های اخیر دکتر جوادی

سندرم درد پاتلوفمورال

شکستگی ستون فقرات ناشی از پوکی استخوان

استئونکروز هیپ یا سیاه شدن سر استخوان ران

شاک ویوتراپی در درمان فاشئیت پلانتار (خارپاشنه) تاندینوپاتی آشیل (ESWT)

در صورت وجود بورسیت عفونی، علاوه بر درد، قرمزی، گرمی و تورم در ناحیه مبتلا، بیمار دچار تب و بی حالی نیز می باشد که احتیاج به مراجعه فوری به پزشک و انجام اقدامات تشخیصی و درمانی سریع می باشد.1

عوامل خطر ساز برای ابتلا به بیماری بورسیت

بیماری بورسیت در هر شخصی رخ می دهد ولی خطر ابتلای برخی افراد به این بیماری بیش تر است:

سن

با افزایش سن این بیماری شایع تر است

شغل و علاقه مندی

اگر فرد شغلی داشته باشد که مستلزم انجام یک سری حرکات تکرار شونده و یا وارد کردن فشار روی بورس ها باشد، خطر بروز بورسیت افزایش پیدا می نماید. کاشی کاران، باغبانان، نقاشان ساختمان و نوازندگان بیش تر از سایر افراد در معرض این بیماری هستند.

دیگر بیماری ها

بیماری های خاصی همانند روماتیسم مفصلی، نقرس، دیابت خطر ابتلای افراد به این بیماری را افزایش خواهد داد. اگر فرد دچار اضافه وزن باشد هم خطر بروز بورسیت در مفصل ران و زانو افزایش می یابد.3

زمان مراجعه به پزشک

در موارد زیر خودتان را به پزشک نشان دهید:

داشتن دردی که مانع حرکت دادن مفصل می شود

از دست دادن ناگهانی توانایی حرکت دادن مفصل

ایجاد تورم، قرمزی، کبودی یا راش بیش ازحد در ناحیه مبتلا

احساس دردی تیز یا تیرکشنده، به خصوص هنگام ورزش کردن یا فشار آوردن به بدن

تب.4

تشخیص بیماری بورسیت

اغلب بیماری بورسیت بعد از معاینه و گرفتن توضیح حال بیمار قابل تشخیص خواهد بود. ولی روش های تشخیصی دیگری هم به تشخیص آن یاری می نماید. این روش ها شامل:

روش های تشخیصی تصویری

رادیولوژی اشعه ایکس لزوماً منجر به تشخیص بیماری نمی شود، ولی یاری می نماید تا سایر عوامل احتمالی حس ناخوشایند فرد، کنار گذاشته شوند. اگر بیماری در جریان معاینه تشخیص داده نشد، ام آر آی و سونوگرافی می تواند یاری کننده باشد.

تست های آزمایشگاهی

برای آنالیز دقیق مایعات ناشی از بورس ملتهب و علت ایجاد کننده درد و التهاب مفصل آزمایش خون انجام خواهد شد.3

درمان بیماری بورسیت

بورسیت معمولاً به مرور زمان بهبود پیدا می نماید. استراحت کردن، استفاده از یخ و داروهای مسکن، حس ناخوشایند بیماری را رفع خواهد نمود. اگر این روش ها برای بهبود بیماری موثر نباشد، باید کارهای زیر را انجام داد:

دارو

اگر التهاب بورس به علت وجود یک عفونت ایجاد شده باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد نمود

مشاوره و تراپی

فیزیوتراپی یا انجام حرکات ورزشی، ماهیچه های منطقه موثر از بیماری را تقویت نموده و علاوه بر کاهش درد از تکرار دوباره درد هم جلوگیری خواهند کرد.

تزریقات

تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی (corticosteroid drug) داخل بورس از درد و التهاب شانه و پهلو خواهد کاست. اثر تزریق این دارو به سرعت خود را نشان می دهد و در بسیاری از موارد تنها یکبار تزریق کافی است.

وسایل یاریی

استفاده موقت از عصا و یا واکر از فشار وارد شده بر منطقه آسیب دیده خواهد کاست.

جراحی

برخی اوقات بورس ملتهب باید با یاری جراحی تخلیه شود. ولی معمولاً در مواردی نادر احتیاج به انجام جراحی خواهد بود.3

پیشگیری از بورسیت

اگرچه تمام انواع بورسیت ها قابل پیشگیری نیستند اما می توان با اعمال تغییراتی در نحوه انجام برخی از فعالیت ها، احتمال و وخامت بروز مجدد بورسیت را کاهش داد. برای مثال:

قرار دادن چیزی زیر زانو

اگر شغل یا سرگرمی تان مستلزم زانوزدن های فراوان است، هنگام زانو زدن، چیزی نرم را زیر زانوهایتان قرار دهید.

بلند کردن اجسام به شیوه صحیح

هنگام بلند کردن یک جسم، زانوهایتان را خم کنید. خم کردن کمر باعث می شود فشار مضاعفی بر بورساهای لگن وارد شود.

استفاده از سبد چرخ دار برای حمل بارهای سنگین

حمل اجسام سنگین بر بورساهای شانه فشار وارد می نماید. به جای بلند کردن چنین اجسامی، آن ها را به وسیله سبد چرخ دار حمل کنید.

داشتن استراحت های مکرر

هر از چند گاهی فعالیت مکرر خود را متوقف کنید و به استراحت یا فعالیتی دیگر بپردازید.

رسیدن به وزن مناسب

اضافه وزن باعث می شود که مفاصل فشار بیشتری تحمل کنند.

ورزش کردن

تقویت عضلات می تواند به محافظت از مفصل آسیب دیده یاری کند.

گرم کردن و انجام حرکات کششی

به منظور حفاظت از مفاصل در مقابل آسیب دیدگی، قبل از آغاز فعالیت های شدید، خودتان را گرم کنید و حرکات کششی انجام دهید.4

پینوشتها

1.www.pmrdoctors.ir

2.www.drheidarian.ir

3.www.drdr.ir

4.www.moheb.com

منبع: راسخون