راهنمای کامل پرورش و نگهداری از گیاه سیکلامن در خانه - تعطیلات رو

سیکلامن چیست؟

سیکلامن گیاهی کوچک و گل دار است که گل های کوچک و معطر آن در انتهای ساقه هایی بلند و بی برگ قرار دارند. این ساقه ها از قسمت های برگ دار گیاه منشعب می شوند و به سمت بالا رشد می نمایند. گیاه سیکلامن گیاهی پایا یا چندساله است که ریشه غده ای دارد. این ویژگی باعث می گردد که گیاه با شروع فصل خواب تابستانی از بین می رود و با شروع پاییز دوباره رشد می نماید و رشد سریعی هم دارد.

سیکلامن ها گل هایی به رنگ صورتی، بنفش، قرمز یا سفید می دهند و برگ های قلبی شکل و سبز رنگ آن ها حاشیه و رگه های نقره ای دارند. معمولاً از سیکلامن به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می گردد و برای تزئین فضاهای بسته یک گزینه محبوب به شمار می رود.

اگر در اواخر تابستان بذر سیکلامن را بکارید، در زمستان سال بعد یعنی بعد از گذشت نزدیک به 18 ماه این گیاه به گل دهی می رسد. البته اگر می خواهید در خانه از سیکلامن نگهداری کنید باید مراقب بچه ها و حیوانات خانگی باشید چرا که این گیاه برای انسان و حیوانات سمی است.

نگهداری از گیاه سیکلامن

معمولاً از سیکلامن های پرورشی در گلدان و در فضای بسته نگهداری می گردد. سیکلامن در تابستان به خواب می رود اما اگر در شرایط مناسبی از آن نگهداری گردد دوباره رشد می نماید و در پاییز گل می دهد. اینکه به طور دقیق سیکلامن در چه زمانی کاملاً به خواب می رود به شرایط نگهداری از آن بستگی دارد.

در محیط گرم تر سیکلامن زودتر و به طور کامل به خواب می رود اما اگر در محیطی خنک از این گیاه نگهداری گردد ممکن است به طور کامل به خواب نرود. در این شرایط ممکن است تعدادی از برگ های خود را از دست بدهد و تا چند ماه ظاهری شاداب یا گل دهی نداشته باشد. پرورش سیکلامن به روش کاشت بذر کار دشواری است.

بعلاوه ریشه های غده ای سیکلامن ظریف و حساس هستند و تکثیر این گیاه به روش تقسیم ممکن است باعث پوسیدگی ریشه ها آن گردد. اگر می خواهید تعداد بیشتری سیکلامن داشته باشید، برترین راه این است که گیاه تازهی خریداری کنید و شرایط مناسب برای رشد آن را فراهم کنید.

نور

در زمستان که سیکلامن فعال است و رشد می نماید، به نور زیاد اما غیرمستقیم احتیاج دارد. در تابستان که سیکلامن به خواب رفته است، بهتر است در مکانی تاریک و خنک که تهویه مناسبی دارد از گیاه نگهداری کنید.

خاک

سیکلامن ترجیح می دهد در خاکی ارگانیک و غنی که زهکشی مناسبی داشته باشد و pH آن کمی اسیدی باشد رشد کند. برای گیاهانی که در گلدان از آن ها نگهداری می گردد خاک مخلوط گلدان مناسب است. البته باید مقداری پیت ماس به خاک اضافه گردد تا pH آن اسیدی تر گردد.

آب

هنگامی که سیکلامن برگ دارد، گیاه فعال و در حال رشد است. در این مدت هر زمانی که نزدیک به 3 سانتی متر از سطح رویی خاک خشک شد باید برای آبیاری مجدد اقدام کنید.

از پاشیدن آب روی این گیاه خودداری کنید چرا که ممکن است باعث پوسیدگی آن گردد. وقتی گیاه به خواب می رود و بیشتر یا همه برگ های خود را از دست می دهد، فقط برای اینکه خاک کاملاً خشک نگردد هر از چند گاهی آبیاری کافی است.

یک روش رایج برای آبیاری سیکلامن این است که گلدان گیاه را داخل یک سینی قرار دهید و سینی را از آب پر کنید تا ریشه ها آب را جذب نمایند.

دما و رطوبت

سیکلامن هوای بسیار گرم و خشک را نمی پسندد و دوست ندارد در معرض هوای سرد قرار بگیرد. سیکلامن بومی اقلیم مدیترانه ای است و اگر در محیطی با شرایط دمایی نزدیک به این اقلیم از آن نگهداری گردد به خوبی رشد می نماید. سیکلامن در طول شب دمای بین 4 تا 10 درجه سانتی گراد و در طول روز دمای بین 15 تا 21 درجه سانتی گراد را ترجیح می دهد. حفظ رطوبت محیط بسیار مهم است و به ویژه در طول زمستان باید در محیطی با رطوبت بالا از سیکلامن نگهداری گردد.

برای افزایش رطوبت، گلدان سیکلامن را روی سینی پر از سنگ ریزه قرار دهید و داخل سینی را از آب پر کنید. البته باید مراقب باشید که انتهای گلدان به طور مداوم در آب قرار نگیرد چرا که ممکن است گیاه دچار پوسیدگی ریشه بگردد.

اگر در تابستان سیکلامن را به فضای باز انتقال می دهید، قبل از سرد شدن هوا گیاه را به فضای بسته منتقل کنید. بهتر است این برنامه را اجرا کنید؛ زمانی که هنوز هوا برای خودتان سرد نشده است و می توانید در فضای بسته پنجره ها را باز نموده و احساس سرما نکنید، سیکلامن را به فضای بسته منتقل کنید.

کود

زمانی که سیکلامن پر از برگ است باید هر دو هفته یک بار گیاه را تغذیه کنید. برای تغذیه سیکلامن باید از کودهای مایعی که حاوی نیتروژن کمتری هستند به شکل رقیق شده بهره ببرید. سیکلامن در دوره ای که به خواب رفته است احتیاجی به کوددهی ندارد.

تعویض گلدان

هنگامی که می خواهید برای اولین بار سیکلامن را در گلدان بکارید، گلدانی را انتخاب کنید که در اطراف ریشه غده ای گیاه نزدیک به 3 سانتی متر فضای خالی وجود داشته باشد.

سیکلامن هر دو سال یک بار به تعویض گلدان احتیاج دارد. باید در تابستان که گیاه به خواب رفته است برای تعویض گلدان اقدام کنید. برای تعویض گلدان باید گلدانی را انتخاب کنید که تنها کمی بزرگتر از گلدان فعلی گیاه باشد و از خاک تازه برای پر کردن آن بهره ببرید. برای تعویض گلدان باید مراحل زیر را اجرا کنید:

1. مقداری از گلدان تازه را با خاک پر کنید.

2. ریشه غده ای گیاه را از گلدان فعلی خارج کنید و خاک قدیمی اطراف آن را پاک کنید. البته نباید این کار را با آبکشی انجام دهید.

3. ریشه غده ای را به گونه ای داخل گلدان تازه قرار دهید که قسمت بالایی آن نزدیک به 5 سانتی متر از لبه گلدان فاصله داشته باشد. سپس روی ریشه را با خاک بپوشانید.

4. بعد از تعویض گلدان، گلدان را تا خاتمه تابستان در مکانی سایه و خشک قرار دهید.

5. آبیاری گیاه را از اواسط شهریور شروع کنید. در این مرحله رشد گیاه شروع می گردد و می توانید نشانه های آن را مشاهده کنید.

مسائل رایج در نگهداری از گیاه سیکلامن

بیشتر مسائلی که در نگهداری از سیکلامن با آن ها روبرو می شوید ناشی از زیاده روی در آبیاری و یا نگهداری از گیاه در محیط بسیار گرم است.

زرد شدن برگ ها

یکی از چهار عامل زیر باعث زرد شدن برگ های سیکلامن در پاییز یا زمستان می گردد:

• قرار گرفتن گیاه در محیط بسیار گرم
• آبیاری بیش از حد
• کم آبی
• قرار گرفتن گیاه در معرض نور زیاد و مستقیم خورشید

گیاه را به مکانی خنک که در معرض تابش نور شدید و مستقیم آفتاب قرار ندارد انتقال دهید و زمانی که سطح رویی خاک خشک شد برای آبیاری مجدد اقدام کنید.

اما زرد شدن تدریجی برگ های سیکلامن در بهار کاملاً طبیعی است. بر اساس روال طبیعی، گیاه قبل از اینکه به خواب برود خشک می گردد.

گل دهی ضعیف

این مشکل زمانی رخ می دهد که در محیطی بسیار گرم از سیکلامن نگهداری گردد. گرمای بیش از حد باعث می گردد گیاه فرایند به خواب رفتن را زودتر شروع کند. البته در بهار به تدریج فرایند گل دهی کند می گردد و این طبیعی است.

شل شدن قسمت های مختلف گیاه

عامل اصلی در بروز این مشکل آبیاری بیش از حد است. اگر قسمت های مرکزی تر گیاه شل و قهوه ای هستند، به احتمال زیاد این قسمت ها دچار پوسیدگی شده اند. پاشیدن آب روی برگ ها و ساقه ها یا نگهداری از گیاه در محیطی با دمای بسیار پایین باعث ایجاد این پوسیدگی ها می گردد.

البته شل شدن همه قسمت های گیاه سیکلامن می تواند علت دیگری هم داشته باشد. وجود لاروهای نوعی سوسکچه خرطوم دار به نام Vine weevil در خاک که از ریشه گیاه تغذیه می نمایند هم باعث بروز این مشکل می گردد.

آفت ها و بیماری های رایج

معمولاً ساقه ها و برگ های سیکلامن در معرض هجوم کنه ها قرار می گیرند که پیچ خوردگی برگ ها نشانه وجود این آفت ها و تأثیر آن ها روی گیاه است. بعلاوه ساقه ها و برگ های جوان تر قسمت هایی هستند که مورد هجوم شته ها قرار می گیرند.

خاکی که بیش از حد مرطوب باشد باعث رشد نوعی قارچ به نام بوتریتیس می گردد که رنگ آن خاکستری است و سطحی کرک دار دارد. نشانه بروز این بیماری قارچی این است که برگ ها زرد می شوند و روی آن ها لکه های قهوه ای ایجاد می گردد. در این شرایط باید برای بهبود گردش هوا در اطراف گیاه، برگ های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید. البته اگر همه برگ ها آسیب دیده هستند نمی توانید گیاه را نجات دهید.

گل دهی گیاه سیکلامن

اگرچه برخی مردم از سیکلامن به عنوان یک گیاه آپارتمانی یک ساله نگهداری می نمایند و بعد از خاتمه گل دهی گیاه را دور می اندازند اما سیکلامن گیاهی است که اگر در شرایط مناسبی از آن نگهداری گردد هر ساله دوباره گل می دهد و این چشم انداز تماشایی تکرار می گردد.

برای تشویق گیاه به گل دهی بیشتر در فصل رشد، برگ های زرد و گل های پژمرده را به همراه ساقه آن ها از گیاه جدا کنید. بعد از کند شدن فرایند گل دهی، شرایطی را فراهم کنید که گیاه به تدریج و در مدت 2 تا 3 ماه خشک گردد. در این مدت گیاه در حال به خواب رفتن است و آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه غده ای می گردد.

توصیه می گردد هر از چند گاهی آبیاری را انجام دهید اما نباید به میزان ای آبیاری کنید که خاک برای مدتی مرطوب بماند. هنگامی که گیاه رشد خودش را شروع می نماید و بعد از مدتی به گل دهی می رسد، شاید لازم باشد برای مشاهده شکوفه های تازه برگ ها را کمی کنار بزنید.

منبع: Thespruce